Over de kracht van een goed lettertype

Een goed gekozen lettertype straalt uit wie je bent, wat je wilt zijn of wat je juist niet wilt zijn en brengt de boodschap duidelijk over

Font, lettertype, typeface: het draait allemaal om de letters die je nu leest. Hoewel het natuurlijk in de eerste plaats draait om wát je leest (de inhoud), is het uiterlijk van de tekst (de vorm) van groot belang.

Kies het juiste font voor je doel

Het uiterlijk van de tekst zorgt er voor dat je daadwerkelijk kúnt lezen wat er staat. Dat lijkt misschien wat overdreven, maar denk eens aan woordenboeken. De tekst in een woordenboek is vaak klein, maar desondanks verrassend goed te lezen. Dat is te danken aan een speciaal voor dit doel ontwikkeld lettertype. Een voorbeeld daarvan is de Lexicon van de Nederlandse letterontwerper Bram de Does. Dit lettertype is zelfs zo geschikt voor kleine tekst dat NRC Handelsblad er ook gebruik van maakt.

Ik heb gezocht naar een harmonisch, rustig beeld van het zetsel, zodat je makkelijk de informatie tot je neemt.Bram de Does

Om je boodschap over te brengen, is het dan ook verstandig een geschikt lettertype te kiezen. Wat een lettertype geschikt maakt, hangt af van de situatie. Het moge duidelijk zijn dat voor een woordenboek andere eisen gelden dan voor een affiche. En die eisen zijn weer anders voor een visitekaartje.

Uitstraling

Naast de leesbaarheid is ook de uitstraling van groot belang. We kennen allemaal de voorbeelden van rouwkaarten die in het lettertype Comic Sans zijn opgemaakt. De naam van het lettertype alleen al zou bij de maker een alarmbelletje moeten laten afgaan, toch gaat het nog geregeld mis.

De horror van Comic Sans
Over de geschiedenis van de Comic Sans en de toepassing ervan is al heel veel gezegd en geschreven, dus dat ga ik hier niet herhalen. Wil je hier meer over lezen, lees dan eens dit stuk van The Wall Street Journal.

Ben je toch fan van Comic Sans? En wil je het per se gebruiken? Doe het dan goed en gebruik de Comic Neue. Een verbeterde versie van het orgineel. Dat kun je hier downloaden.

Belangrijk is dat je bedenkt welk ‘gevoel’ een lettertype uitdrukt of welke uitstraling het heeft. De klassieke letters boven de New York Times geven de krant een bepaalde autoriteit, de strakke letters van Randstad Uitzendbureau (al sinds 1968!) geven het bedrijf een moderne en frisse look.

Een tip om het kiezen van een goed lettertype makkelijker te maken, is het maken van een moodboard. Bedenk voor jezelf welke sfeer je wilt uitstralen door afbeeldingen te zoeken die bij die sfeer passen. Ter illustratie: voor een advocatenkantoor heb ik een huisstijl ontworpen, waarbij de voorliefde van de twee opdrachtgevers voor de jaren twintig en Zuid-Frankrijk een rol heeft gespeeld. Ik koos voor een lettertype en een kleur die goed pasten bij het moodboard dat de opdrachtgever had gemaakt.

Tip 2: kies voor een lettertype dat onderscheidend is. Als je kiest voor een lettertype dat standaard is meegeleverd met Microsoft Office zul je niet direct opvallen. De keuze in lettertypes is immens. Bedenk echter wel dat fonts niet altijd gratis zijn en soms zelfs ronduit duur. Wil je een font kopen? Kijk dan eens op MyFonts.

Sans-serif en serif

Is het je wel eens opgevallen dat boeken en kranten vaak een lettertype gebruiken in de stijl van bijvoorbeeld het bekende Times New Roman? Dit zijn serif-lettertypes of ook wel schreeflettertypes. De letters hebben ‘haakjes’ en ‘wijzen’ de ogen in de juiste leesrichting. Bovendien voorkomen de haakjes dat je de letter verwart met een andere letter. De tegenhanger van de serif is de sans-serif, of ook wel schreefloos, zonder streepjes en haakjes dus. Een voorbeeld van zo’n lettertype is het bekende Arial.

Wanneer gebruik je nu wat? Een simpele basisregel: sans-serif is ideaal voor een kop, een serif is ideaal voor de ‘broodtekst’ (lange(re) stukken tekst). Voor teksten op websites geldt deze ‘regel’ in mindere mate: lange stukken tekst kunnen ook prima in een schreefloos lettertype worden gezet.

Combinaties van lettertypen

Van sommige lettertypes bestaan twee varianten (sans en serif). De ontwerper ervan heeft al rekening gehouden met de verschillende manieren waarop een lettertype kan worden ingezet. De combinatie van de twee variaties zorgt voor een evenwichtige opmaak.

Het is echter lang niet altijd zo dat twee variaties van een lettertype worden gemaakt. In die gevallen is het zaak goede combinaties te vinden. Tik op Google ‘font combination’ in en je krijgt voorbeeld na voorbeeld. Bijvoorbeeld op deze site, die prachtig laat zien hoe fonts samen kunnen werken.

Gratis goede lettertypes

Lettertypes kunnen uiterst kostbaar zijn. De al eerder genoemde Lexicon is zelfs uitzonderlijk prijzig. Gelukkig zijn er ook gratis lettertypen te vinden. Er zit veel kaf tussen het koren, dus het blijft zaak kritisch te kijken naar een ontwerp. Een goed vertrekpunt zijn de gratis fonts die door Google beschikbaar zijn gesteld. Dat zijn in sommige gevallen ‘remakes’ van bestaande lettertypes. Een voorbeeld daarvan is het lettertype waar je nu naar kijkt. Dat is de Libre Franklin. Die het trouwens goed doet in combinatie met de Libre Baskerville.

Inspiratie opdoen? Kijk dan eens naar dit overzicht van 80 professionele fonts die hun kracht bewezen hebben.

Afbeelding bovenaan de pagina via: http://www.impallari.com/projects/overview/libre-baskerville