Wie kent het niet? Een ogenschijnlijk Latijnse tekst die begint met Lorem ipsum. Deze tekst, die – dat verklap ik alvast – niets betekent en ontstaan is door een foutje, kreeg vooral grote bekendheid door het bedrijf Letraset. Letraset? Ja, Letraset.
Wrijfletters
Misschien ken je ze nog wel, die vellen met wrijfletters. De officiële naam van dit soort wrijfletters waren ‘dry transfers’. Het bedrijf Letraset begon in de jaren vijftig van de vorige eeuw met het produceren van de vellen en velletjes met letters. Daarmee kregen voor het eerst ook niet-professionals toegang tot de wondere wereld van de typografie. Het succes van de ‘dry transfer rub down’ letters was ongekend (lees er hier meer over).
Letraset maakte reclame voor zijn producten met de tekst Lorem ipsum, die daardoor grote bekendheid vergaarde.
Lorem ipsum
Lorem ipsum, waar komt dat eigenlijk vandaan en waarom wordt het gebruikt?
Hoewel het Latijn lijkt, is het dat niet (helemaal). Het is een soort verhaspeling van een stuk tekst uit De finibus bonorum et malorum van Cicero. Er zijn woorden weggehaald en verplaatst zodat de tekst geen betekenis meer heeft. Al eeuwenlang gebruiken drukkers deze neptekst.
De huidige vorm van Lorem ipsum is het gevolg van een drukfout uit de editie van 1914 van de Loeb Classical Library. Door een onjuiste afbreking op pagina 34 ging de tekst op pagina 36 verder met lorem ipsum.
Omdat de tekst geen betekenis meer heeft richt de lezer richt niet meer op de inhoud, maar juist op de vormgeving. Om die reden gebruiken vormgevers deze neptekst. En om diezelfde reden gebruikte Letraset het in zijn reclames: het ging immers niet om de inhoud, maar om de vormgeving.
Het ‘einde’ van Letraset
De wrijfletters bleven ongekend populair – lees voor het waarom dit artikel maar eens – tot de computer zijn intrede deed. De Apple Macintosh en de grote hoeveelheid digitaal beschikbare lettertypes sloegen een deuk in de verkoop en Letraset besloot om in hoog tempo zijn portfolio aan lettertypes te digitaliseren. Hoewel Letraset nog steeds bestaat en onder andere markers produceert, is de ontwikkeling en verkoop van lettertypes tegenwoordig in handen van Agfa-Monotype.
Het roemruchte verleden van Letraset is nog altijd terug te zien in de namen van de lettertypes. Ook Lorem ipsum – dat door de advertenties van Letraset populair werd – is niet meer weg te denken in de wereld van webdesign (en daarbuiten). Ooit gezien dat WordPress-thema’s veel gebruikmaken van Lorem ipsum? Zo drukt Letraset nog altijd zijn stempel op vormgeving en typografie.