Deel 3: Home automation (domotica) met een Raspberry Pi Zero

Zoals ik al in de introductie schreef had ik altijd zo mijn bedenkingen bij zelfdenkende koelkasten of slimme thermometers die je een push-bericht sturen als de kip in de oven gaar is. Tot ik bij een vriend langs ging die nuttige toepassingen had bedacht. Home automation, ook wel domotica genoemd.

De toepassing van slimme apparaten in huis

Slimme apparaten kunnen het leven makkelijker maken. Ze kunnen bijvoorbeeld met één klik op de knop je hele huis ‘instellen’ als je lekker een filmpje wil kijken. Maar het draait niet alleen om home automation. Slimme apparaten kunnen je huis veiliger maken of zorgen voor energiebesparing. De basis voor al die apparaten wordt gelegd met sensors.

Sensors meten bijvoorbeeld de lichtintensiteit (lux-waarde) en het systeem kan vervolgens op basis daarvan besluiten de lichten in huis aan of uit te zetten. Zo blijft er nooit een lamp branden als de zon fel schijnt. Een ander voorbeeld is het inschakelen van de centrale verwarming als een sensor registreert dat de temperatuur in huis onder de 19°C is én een andere sensor registreert dat er mensen in het huis zijn. En dit is nog maar het topje van de ijsberg.

Nest Thermostaat
Persfoto van de Nest Thermostaat, via: https://nest.com/nl/press/#product-images

Ik besloot dat ik ook wel eens wilde kijken hoe ik mijn huis ‘smart’ kon maken.

Welk systeem kies je?

Er zijn allerlei verschillende systemen om je huis slim te maken. Als Apple-liefhebber was ik op de hoogte van HomeKit – een app van Apple die het mogelijk maakt om vanaf je iPhone of iPad de home automation aan te sturen. Het is met HomeKit bijvoorbeeld mogelijk om de Hue-lampen van Philips te gebruiken.

Er zijn tientallen aanbieders van slimme producten die je met een app op je telefoon kan aansturen. Om er een paar te noemen: Elgato, Philips, KlikAanKlikUit en bijvoorbeeld NEST.

Er is echter een aantal grote nadelen. De wirwar van aanbieders zorgt ook voor een wirwar van apps op je telefoon. Bovendien ‘praten’ niet alle systemen met elkaar, omdat ze met verschillende protocollen werken. Daarnaast zijn deze systemen vaak niet goedkoop en in sommige gevallen worden ze niet (volledig) ondersteund door HomeKit.

Enter Homebridge. Homebridge is een gratis softwarepakket dat ontwikkeld is om met HomeKit slimme apparaten aan te sturen. En dan hebben we het niet alleen over de slimme lampen van Philips of de schakelaars van KlikAanKlikUit of Toon, de slimme thermostaat. We hebben het dan ook over zelfgebouwde apparaten of sensors. Bovendien maakt Homebridge het mogelijk om apparaten die eigenlijk niet door HomeKit worden ondersteund tóch te gebruiken. En dan wordt home automation plots erg interessant.

Mijn eigen Internet of Things

Ik besloot de Raspberry Pi Zero, die ik in een opwelling had gekocht toen ik de Zero W bestelde, te gaan gebruiken om mijn eigen Internet der Dingen op te tuigen en mijn huis – samen met mijn telefoon – ‘smart’ te maken. Nu woon ik een huis uit begin 20e eeuw, waardoor ik bijvoorbeeld geen centrale verwarming heb. Dat beperkt mijn mogelijkheden. Anderzijds is het een extra uitdaging om zelfs een oud huis slimmer te maken door zelf nieuwe oplossingen te bedenken.

Ik heb de keuze gemaakt voor een Raspberry Pi Zero, Homebridge en Apple’s HomeKit, maar er zijn natuurlijk diverse andere softwarepakketten en minicomputers waarmee je hetzelfde kunt bereiken. In deze serie blogs wil ik laten zien hoe ik mijn eigen Internet der Dingen vormgeef. Tegelijkertijd fungeert het blog als een soort logboek waarin ik vastleg tegen welke problemen ik aanloop en welke oplossingen ik heb gevonden. Ik hoop dat ik daarmee ook anderen kan helpen die tegen dezelfde problemen aanlopen.

Lees verder in Deel 4: Installeren Homebridge op Raspberry Pi Zero

Deel 1: Raspberry Pi Zero (W)

Eind februari kwam de Raspberry Pi Foundation met een nieuwe minicomputer: de Raspberry Pi Zero W. Een computer die kleiner is dan een bankpasje, maar tegelijkertijd krachtig genoeg is voor een enorme diversiteit aan taken. Bovendien heeft de Zero W nu ook de beschikking over wifi en bluetooth.

Op de dag dat de Raspberry Pi Zero W uitkwam heb ik er meteen eentje besteld. Ik had al een wat oudere Raspberry Pi B+ waar ik wat mee had geëxperimenteerd, maar die uiteindelijk vooral dienst deed als VPN-server. Ik wilde wel verder met experimenteren, maar vond een paar tientjes voor een beetje aanrommelen toch wat te duur. Tot de Zero W uitkwam.

Raspberry Pi Zero
Afbeelding: jsmith7342 – Eigen werk, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=45334481

Al eerder was er een Zero uitgekomen, maar daar was nauwelijks aan te komen, omdat de vraag enorm was. Dat was mede te danken aan de prijs van slechts 5 euro. Toch was er een veelgehoorde klacht: die versie van de Zero had niet de beschikking over wifi en bluetooth. Dat beperkte de mogelijkheden van de Pi behoorlijk.

En toen kwam er een nieuwe Zero. De Zero W. Iets duurder (10 euro), maar nog steeds een stuk interessanter dan ruim 40 euro voor een ‘echte’ Pi. Ik heb er direct eentje besteld. En ook maar meteen een Zero (zonder W.) in het kader van: waarom niet?

Voor de Zero W had ik al direct een project in gedachten: een MagicMirror. Een spiegel waarop je bijvoorbeeld het weer, de reistijd naar je werk of het laatste nieuws kunt laten zien. Voor de andere Zero had ik nog geen plannen. Totdat ik bij een vriend was die bezig was met domotica, kort gezegd: het automatiseren van je huis. Dat was het ideale project voor de Pi Zero.

Lees verder in Deel 2: Installeren Raspbian op Raspberry Pi Zero.

Voor het volledigheid volgen hieronder de specificaties van de Raspberry Pi Zero W. De ‘gewone’ Zero (die in 2017 een kleine update kreeg) is praktisch hetzelfde, maar heeft geen wireless en bluetooth.

  • 802.11 b/g/n wireless LAN
  • Bluetooth 4.1
  • Bluetooth Low Energy (BLE)
  • 1GHz, single-core CPU
  • 512MB RAM
  • Mini HDMI and USB On-The-Go ports
  • Micro USB power
  • HAT-compatible 40-pin header
  • Composite video and reset headers
  • CSI camera connector